10 ili enkaz altında bırakan ve yüzlerce can kaybına neden olan Kahramanmaraş zelzelesi ülkemizi yasa boğdu. Milletçe bir defa daha sarsıntı ülkesi olduğumuzu hatırladığımız bu günlerde vatandaşlar kaygı içerisindeler. Beklenen İstanbul zelzelesi ya da öbür vilayetlerde gerçekleşecek bir sarsıntıda binalarının muteber olup olmadığını test etmek için formüller arıyorlar. Bahis ile ilgili konuşan Antalya İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Lideri Soner Akdoğan, telefonlarının sarsıntı dayanıklılık testi için arayan vatandaşlardan gelen davetler ile dolup taşdığını tabir etti.
Peki zelzele dayanıklılık testi nasıl yapılır, binanızın zelzeleye dayanıklılığını ölçmek fiyatlı mi, gelin birlikte bakalım…
Türkiye İnşaat Mühendisleri Odaları Birliği’ne bağlı meslek odaları ve inşaat mühendislerinin telefonları neredeyse kilitlendi.
Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan merkezli yaşanan 7 üzeri büyüklükteki iki zelzele büyük acılar yaşattı. Vatandaşlar zelzele nedeniyle güvenlik konusunda büyük kaygı ve ıstırap yaşadılar.
“Deprem değil, bina öldürür” kelamını artık ezberleyen yurttaşlar telefonlara sarıldı ve binalarının zelzeleye güçlü olup olmadığını ölçebilecek çeşitli prosedürler araştırmaya başladı.
İMO Lideri Akdoğan’dan alınan bilgilere göre depremin akabinde vatandaşların oturduğu binanın sağlamlığını merak ettiğini ve sarsıntıya dayanıklılık testi üzere bahislerde bilgi almak için kendilerine başvurdukları belirtildi.
Akdoğan, Türkiye’de riskli yapı stokunu bilmiyoruz, açıklamasını yaptı lakin DEGÜDER Lideri Sinan Türkkan 6 ila 7 milyon ortası riskli konut bulunduğunu belirtmişti.
Bunlardan 5 milyonunun süratlice güçlendirme ile kurtarılabileceğini de söyleyen Türkkan’ın yanı sıra Akdoğan, ‘Akdoğan, “Bir zelzelede ne kadar göçme yaşanacak ve ne kadar vatandaşımız enkaz altında kalabilir, yapı stokunu bilmemiz lazım. AFAD’ın 2019’da oluşturduğu Vilayet Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) için tüm belediyelere ödev verildi’ diye konuştu.
“İzmir, Eskişehir, İstanbul ve Antalya buna başladı.”
Diğer belediyeler ile ilgili fikri olmadığını belirten Akdoğan, ‘İRAP temelinde üniversiteler, mahallî belediyeler, STK’lar, meslek odaları tüm kurumlara misyon biçiyor ancak tertibini büyükşehir belediyesi yapıyor. Ağustos’tan bu yana bir kere çalıştaya davet edildik, daha derli toplu, tüm aktörler toplanıp birlikte hareket ederek yol haritası çizilmeliydi. Antalya’da bunun duyurusu yapıldı ancak yol haritasının çok sağlıklı ilerlediğini söyleyemem’ diye konuştu.
“2000 öncesi yapıların risk durumunun tespiti için yapı envanterinin çıkarılması gerek.”
Eğer bu yapılmıyorsa da vatandaşların oturdukları konutların risk durumunu kendilerinin öğrenmesi gerektiğini belirten Akdoğan, “Her zelzeleden sonra İMO’ların telefonları susmaz. ‘Bizim binamız riskli mi, değil mi’ daima telefonlar alırız. Bu hizmeti veren mühendislik firmalarının telefonları da susmaz fakat 2 ay sonra her şey unutulur’ formunda konuştu.
“Vatandaşta, ‘Ya binamız çok sağlam, duvara çivi çaktım girmiyor’, ‘Ben burayı yapılırken gördüm, müteahhit o denli bir demir attı ki, buranın müteahhidi şöyle sağlamcıydı’ üzere bilinçsizlikten kaynaklı inanılmaz bir itimat var”
Böyle yorumların yanlış olduğunun altını çizen Akdoğan, “Kendim işin içindeyim ve bende bu inanç yok. Lakin vatandaş duvara çerçeve asarken, tahminen bir kolona denk geliyor, ‘Biz bunun sıvasına çiviyi çakamadık’ diye yapının sağlam olduğunu duvara çaktığı çividen anlıyor. Yaşanan can kayıpları, manevi ve maddi yıkımın karşılığı yok. Çok cüzi sayılara yapılabilecek süreçleri yalnızca duvara çivi çakma metoduyla binalarının sağlam olduğunu anlayan vatandaşlarımızın bilinçlenmesi lazım’ diyor.
“Depreme dayanıklılık testi fiyatları, binanın yüksekliği ve özelliğine nazaran 20 bin TL’den başlayıp 100 bin TL’ye kadar çıkıyor.”
Kendilerinin çivi çakmak üzere prosedürlerle denediği testlerin kabul edilebilir olmadığını söz eden Akdoğan, bunun yerine sarsıntıya dayanıklılık testi yapmaları gerektiğini vurguladı. Akdoğan, bunun için resmi olarak Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yetkilendirdiği firmalarla ya da gayriresmi olarak hem Bakanlık hem İMO’dan’dan firmalara başvurabilir, dedi.