Sırt ağrısı, sırtımızda bulunan omurganın iki yanındaki kasların gerilmesi ile oluşur. Sırt ağrısına yol açan bu gerilmenin en büyük nedeni gerilimdir. Olağanda ‘’C’’ harfine benzeyen boyun omurgası düzleşir, omuz ve sırta giden hudutların çıkışları daralır ve sonlar baskı altında kalır.
Bu baskı sonucunda sırt kasları gerilir ve ağrı oluşmaya başlar. Kasların uzun müddet gergin halde kalması fibrozit ismi verilen kas topaklarına neden olur. Yorgunluk, ağır kaldırma, klimaya maruz kalma üzere tetikleyici etkenlere bağlı olarak da sırt ağrısı olur. Kimi şahıslarda sırt ağrısını azaltmaya yönelik kambur duruş başlayabilir. Sırt ağrısı pek çok hastalığın belirtilerinden biri de olabilir.
SIRT AĞRISININ NEDENLERİ NELERDİR?
Sedanter Yaşam
Sırt ağrılarının büyük çoğunluğu sedanter ömür üslubu olarak isimlendirilen, tertipli spor ve antrenmanın hayatımızın bir modülü olmamasına bağlıdır. Makûs postür (duruş), masa/bilgisayar başında uzun müddetli oturmalar, kondisyon eksikliği ve sırt kaslarının güçsüzlüğü ağrıları beraberinde getirebilir.
Yaralanmalar
Spor yaralanmaları ve trafik kazaları ve emsal yaralanmalar ikinci sıklıkla sırt ağrısının sebebi olarak karşımıza çıkmaktadır. Kaslarda ezilme ve gerilme üslubu kolay yaralanmalardan çeşitli kırıklara kadar geniş bir yelpazedeki hasarlara bağlı ağrılar oluşabilir. Bu biçim yaralanmalara hudut hasarları eşlik edebilir yahut ileri periyotta hudut hasarı gelişmesi için risk taşıyabilir.
Fibromiyalji
Fibromiyalji günümüz toplumlarının hayat şartlarına bağlı olarak gelişen sırt dışında kürek kemikleri, omuzlara da yayılabilen ve yaygın beden ağrısı yapabilen sık görülen bir hastalıktır. Gerilim, tasa ve gibisi faktörler de fibromiyaljiyi artırabilir. Sabah tutukluğunun eşlik etmesi, soğuk ve nemli havalarda artması, yorgunluğu beraberinde getirmesi, konsantrasyon zahmeti ve baş ağrılarının da eşlik etmesi az değildir. Bu şikayetleri hepsi tıpkı anda görülmeyebilir ve belirtiler şahıstan şahsa farklılık gösterebilir. Her cinsiyette ve her yaşta görülebilir. Nedeni kesin olarak bilinmemektedir.
Sırt fıtığı
Omurlar ortasındaki yastıkçıklar olan disklerdeki fıtıklar daha sıklıkla boyun ve belde görülür. Daha az sıklıkla sırt bölgesinde de fıtık olabilir. Fıtık oluştuğu bölgeye nazaran bir hudut köküne baskı yaparak göğüs duvarında belli bölgelerde nesil biçimi ağrılar yahut karıncalanmalara neden olabilir. Şayet oluşan fıtık omuriliğe baskı yapacak olursa yürümede zorluk ve yürüme aralığında kısalma görülebilir.
Kemik Erimesi
Kemiklerdeki mineral yoğunluğunun azalması nedeniyle daha kolay kırılır hale gelmesidir. Bu kırık en sıklıkla omurlarda meydana gelir. Omurlardaki bu çökme kırıkları sırt ağrısı sebebi olabilir. Her iki cinste de görülebilmekle birlikte bayanlarda daha sık görülür.
Romatizmal hastalıklar
Kemik ve eklemlerin etrafındaki bağ dokularından köken alan ve kemik-kas-eklem ağrıları ile kendini gösteren hastalıklar kümesidir. Ankilozan spondilit ve gibisi kimi romatizmal hastalıklar omurgayı da etkileyerek sırt ağrılarına sebep olabilir. Genel kanının bilakis yalnızca ileri yaşta görülen yaşlılık hastalığı değildirler. Romatizmal hastalıklar her yaşta görülebilir.
Deformite (Skolyoz, kifoz vb)
Nedeni bilinmeyen skolyoz genel olarak ağrı sebebi değildir. Cerrahi gerektirmeyen orta derecedeki eğriliklerde yaş ilerledikçe eklem dejenerasyonunun da eklenmesiyle sırt ağrısı sebebi olabilir.
Scheuermann hastalığında ise kifoz açısı 60-75 derecelere ulaştığında, formda olmayan bireylerde ağrı sebebi olabilir. Gün boyunca bedeni dik tutmak için çalışan kaslarda yorgunluk ağrısı stilinde ağrılar gelişir.
Tümörler
Omurgaya ilişkin kemik yahut hudut yapılardan kaynaklı yeterli ve makus huylu tümörler sırt ağrısı yapabileceği üzere göğüs, akciğer, prostat vb tümörler de omurgaya yayılım göstererek sırt ağrısı yapabilirler. Gece ağrısı olarak ortaya çıkması ve istirahat ile geçmemesi değerli özelliklerindendir. Ateş, kilo kaybı ve halsizlik üzere belirtiler de eşlik edebilir.
Dejeneratif değişiklikler
Yaşla birlikte omurlar ortasındaki eklemlerde ve disklerde bozukluklar ve kireçlenmeler meydana gelir. Diskler sıvı içeriklerini kaybederek bombeleşmeler oluşturabilirler. Bu değişiklikler sırt ağrılarına neden olabilir. Eklem, kemik ve disklerdeki bu değişiklikler omurilik için var olan alanı daraltarak dar kanala neden olabilir ve hudut ağrılarına neden olabilir.
Yansıyan Ağrılar
Sırt ağrıları, ayrıyeten sırt bölgesindeki kas ve kemikler dışında, bedenin çeşitli bölgelerindeki organlardan kaynaklanan ‘yansıyan ağrılar’ nedeniyle de oluşabilir. Bu üzere durumlarda sırt ağrınız, aslında akciğer hastalıkları, kalp hastalıkları, mide sorunları ve gibisi durumların habercisi olabilir.
Diğer sebepler
Çeşitli metabolik ve mikrobik durumlar da sırt ağrısı sebebi olabilirler.
SIRT AĞRISINA NE ÂLÂ GELİR?
Sırt ağrısına ne düzgün gelir sorusu pek çok kişinin en çok merak ettiği bahislerden biridir. Sırt ağrısına düzgün gelen birtakım prosedürleri deneyerek ve rutin alışkanlıklarınızı değiştirerek sırt ağrılarınızı hafifletebilirsiniz. Uzun süren sırt ağrılarında kesinlikle uzman bir doktora başvurulması gerekir.
-İdeal kilonuza ulaşın ve sağlıklı beslenin.
-Düzenli antrenman yaparak sırt kaslarınızı güçlendirin
-Dik yürümeye ve oturmaya ihtimam gösterin.
-Kilonuz ile uyumlu sertlikte, ortopedik yataklarda yatın.
-Kadınlar göğüslerini destekleyen sutyenler kullanmalıdır.
-Ağır sırt ve kol çantası taşınmamalıdır.
-D vitamininizi tabip denetiminde olağan düzeylere yükseltin.
SIRT AĞRISINA YETERLİ GELEN ANTRENMANLAR?
Sırt ağrıları için idman yapmak hem ağrılarını hafifletir hem de sırt kaslarınızı gevşetip, güçlendirerek yeni ağrıların oluşmasını önlemeye yardımcı olur. Isınma ve gevşeme hareketlerinin akabinde bu sırt idmanlarını uygulayabilirsiniz;
-Kapı çerçevesinde ayakta olup, ellerinizle kapı çerçevesinin üstünden takviye alarak öne yanlışsız esneyin.
-Sandalye üzerinde otururken ellerinizi başınızın gerisinde birleştirin ve geriye gerçek eneyerek tavana bakın.
-Sırtınızı duvara yaslayın ve dirsekleriniz ile bilekleriniz duvara temas edecek formda kollarınızı açın. Kollarınızı duvar ile temasınızı kesmeden üst kaldırıp indirin.
-Kürek kemiklerinizi 5 saniye uzunluğuna birbirine yaklaştırıp, gevşetin.
-Yüz üstü uzanın ve göğsünüzün altına bir yastık alın. Kollarınızı iki yana açın, başparmağınızı tavana gerçek dikin ve kollarınızı üst kaldırıp, indirin.
-Zemine oturun ve ayaklarınızı uzatın. Bacaklarınızı yanlardan tutun ve başınızı göbeğinize yanlışsız eğin. Sonrasında da bu durumda kollarınızı üst kaldırıp, indirin.
-Zeminde el ve dizlerinizin üzerinde durun. Karın kaslarınızı kasarak omurganızı düzleştirin. Karnınızı gevşetmeden sol kolunuzu öne yanlışsız, sağ ayağınızı geriye hakikat uzatın. Sonra sağ kol ve sol ayakla tıpkı süreci tekrarlayın.
-Spor salonunda kürek çekme idmanları yapabilirsiniz.
SIRT AĞRISI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Sırt ağrısı tedavisinde öncelik sırt ağrısının nedeninin belirlenmesidir. Bu emelle sırt ağrısı teşhisi fiziki muayene, şikâyetlerin dinlenmesi ve MR, BT, EMG ve direkt grafi üzere incelemeler ile konulur. Sırt ağrısının nedenine ve ağrı şiddetine nazaran lokal tesirli merhemler, kas gevşeticiler kullanılabilir.
İlaç tedavisinin kâfi olmadığı durumlarda ise fizik tedavi, nöral terapi, akupunktur, soft lazer, masaj üzere alternatif tedaviler uygulanmalıdır. Bu tedavilere ek olarak gerilim faktörü de ortadan kaldırılmalıdır. Hastanın gerilim seviyesini artıran ögelerin uzaklaştırılası, tatile çıkılması, hobilere vakit ayırılması önerilir. Gerilim idaresinde zorlanıyorsa hasta psikiyatrist yardımı da alabilir.
Tedavi bitiminde antrenman çok değerlidir. Sırt kaslarını güçlendirecek antrenmanlar ve yüzme epey yararlıdır. Bunun yanı sıra güneş, deniz, sıcak kum, kaplıcalar da sırt ağrısı tedavisinde destekleyicidir.
SIRT AĞRISI ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Sırt ağrısının çeşitleri hayli çoktur. Genel olarak iki tipi olan sırt ağrısı; kronik ve akut olarak isimlendirilir. Akut yani ani gelişen ağrı, bir ile altı haftadan kısa sürme eğilimindedir. Kronik ağrı ise altı haftadan daha uzun vadeli olarak devam edebilir. Her iki tip ağrının nedeni de tedavisi üzere farklılık gösterir.
HAMİLELİKTE SIRT AĞRISI
Hamileliğin ikinci 3 ayından itibaren göbeğin büyümesiyle bedenin yük merkezi öne kayıyor ve buna bağlı bel ve sırt ağrıları başlıyor.
Hamilelikte hormonların tesiriyle eklemlerde ve kaslarda gevşeme, bilhassa ilerleyen hamilelik haftalarında postür (duruş) değişiklikleri de bel ağrılarına neden olabiliyor.
Yürüyüş, eğilme ya da yük kaldırma hareketlerinin akabinde hafif dereceli ağrı hissedilebiliyor. İlerleyen hamilelik haftalarında sırt ve bel ağrısının şiddeti artıyor. Birtakım bayanlarda hamilelik sonrası da kalıcı şikayetler devam edebiliyor.
Toplumda bel sıhhati için sert yatakta yatılması gerektiğine yönelik yanlış bir inanış olsa da sert yatakta yatmak sırt ve bel ağrılarına yol açıyor. Hamilelik devrinde bedenin biçimini alabilen ve bele dayanak veren yatakları tercih etmekte yarar var.
SIRT AĞRISI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Yaşam şekliniz sırt ağrısı nedenleri ortasında değerli bir yere sahip olabilir. Bilgisayar başında çok fazla oturuyor, gün içinde çok az hareket ediyor; yanlış duruş, oturuş ve beslenme alışkanlıklarında bulunuyorsanız yahut çok fazla rüzgâr, soğuk hava vb. şartlara maruz kalıyorsanız sırt ağrılarının oluşması için bir risk artışı kelam konusu olabilir. Birebir vakitte çok kilolu olmak, kaygı ve ruhsal tansiyonlar de sırt ağrısı oluşumuna sebep olabileceği için dikkatli olunmalıdır.
Sırt bölgesinde uzun müddettir hissettiğiniz ağrı, hareketlerde kısıtlanma, kas ağrıları ve bıçak saplanması halinde oluşan ani ağrılar, sırt ağrısı tablosu içerisinde kıymetlendirilir. Bu ağrı çoklukla bel omurgası etrafında ağır olmak ile birlikte boyun, kol ve ensenizde de ortaya çıkabilir.
Ancak yüksek ateş, ani kilo kaybı, şişme, göğsünüze gerçek ilerleyen yahut geçmeyen sırt ağrısı şikâyetiniz varsa yahut sırtınızda zedelenme, kalçanızda uyuşma, dizlerinizin altına hakikat inen bir ağrınız mevcut ve birinci kere sırt ağrısı şikâyetiniz oluştuysa hekiminize görünmeniz önerilir. Bunun dışında kesinlikle hekiminize başvurmanız gereken kimi alarm belirtiler de aşağıdaki üzeredir:
-Son 3 ay içinde geçirilmiş önemli travmalar
-0Bağışıklık sistemini etkileyen bir hastalığın varlığı
-Uzun müddetli kortizon kullanımı
-Gece terlemeleri
-Gece artan sırt ağrıları
-Sırt ağrısının artış göstermesi
-Kemik erimesi olan şahıslarda küçük travma ve ani hareketlerle ortaya çıkan sırt ağrısı
-Ağrının bir aydan uzun sürmesi
-Bacaklarda uyuşma, güçsüzlük ve idrar kaçırma eşlik ediyorsa